Krew jest jednym z płynów ustrojowych, pełni funkcje transportowe i obronne dla organizmu. Ilość krwi w organizmie człowieka to ok. 5,5 – 6 litrów. Jej kolor zależy od barwnika krwi – hemoglobiny. Co roku w Polsce przetacza się około 1 200 000 jednostek koncentratu krwinek czerwonych, co oznacza, że tyle donacji jest potrzebnych, żeby pozyskać krew dla potrzebujących pacjentów.
Krew spełnia czynności transportowe, dostarcza do tkanek tlen i substancje odżywcze, odprowadza z nich produkty przemiany materii oraz przenosi związki biologicznie aktywne, np. hormony z gruczołów wydzielania wewnętrznego do narządów. Pełni również funkcję obronną, która umożliwia wykrywanie czynników szkodliwych (bakterie, wirusy) i pozwala skutecznie im przeciwdziałać.
Podstawowe składniki krwi:
elementy morfotyczne – erytrocyty (czerwone krwinki), leukocyty (białe krwinki – granulocyty, limfocyty i monocyty) oraz trombocyty (płytki krwi);
osocze – składnik płynny, stanowi około 55-60% objętości krwi. Oprócz wody, która jest głównym składnikiem osocza (90%), zawiera związki organiczne i nieorganiczne, takie jak białka (albuminy, globuliny, fibrynogen), kwasy tłuszczowe, glukozę, witaminy i sole mineralne;
hormony, transportowane do komórek rozpuszczone gazy, substancje odżywcze (cukry, tłuszcze), witaminy, produkty przemiany materii (np. mocznik, kwas moczowy).
Każdego dnia w ludzkim organizmie tworzą się miliony krwinek czerwonych, białych i płytek krwi. Elementy krwi powstają głównie w szpiku kostnym, a także w śledzionie, węzłach chłonnych i układzie siateczkowo-śródbłonkowym.
Sposoby pobierania krwi:
Metoda konwencjonalna – dawca oddaje krew pełną w ilości 450 mililitrów (1 jednostka), zawierającą krwinki czerwone, płytkowe, białe i osocze. Krew pobiera się z pojedynczego wkłucia do żyły, do jednorazowych pojemników z tworzywa sztucznego. Zabieg trwa ok. 5-10 minut, może być wykonywany w odstępach minimum 8 tygodni.
Metoda aferezy – dawca oddaje tylko wybrane elementy komórkowe krwi (krwinki czerwone, płytki, osocze, granulocyty), w odstępach uzależnionych od rodzaju donacji.
Kto może zostać krwiodawcą?
Osoba w wieku 18 – 65 lat, ciesząca się dobrym zdrowiem, ważąca co najmniej 50 kilogramów, a także u której w ciągu ostatnich 6 miesięcy:
nie wykonano akupunktury, tatuażu, przekłucia uszu lub innych części ciała;
nie miała wykonanych żadnych zabiegów operacyjnych, badań inwazyjnych i endoskopowych (np. badań artroskopii, laparoskopii);
nie była leczona krwią i preparatami krwiopochodnymi.
Jak się przygotować do oddania krwi?
Dzień przed oddaniem krwi pij dużo płynów (najlepiej niegazowanej wody mineralnej).
W dniu oddania krwi:
zjedz lekki, niskotłuszczowy posiłek. Zalecane są m.in.: pełnoziarniste pieczywo, ryż, kasza, makaron, ryby, chude mięso i wędliny, owoce, dżem, miód, woda, soki owocowe i warzywne;
wyklucz z diety tłuszcze pochodzenia zwierzęcego m.in.: jajka, mleko, śmietanę, masło, tłuste mięso, kiełbasę, pasztet, rosół;
bądź wypoczęty i wyspany;
nie pal papierosów, nie spożywaj alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych. Nawet śladowa ilość substancji może być szkodliwa dla osoby, której twoja krew zostanie przetoczona;
nie przyjmuj żadnych leków (poinformuj o tym lekarza kwalifikującego);
nie zgłaszaj się do oddania krwi jeśli jesteś przeziębiony;
nie zapomnij zabrać ze sobą dokumentu tożsamości ze zdjęciem i nr PESEL.
Osobie, która bezpłatnie oddała krew oraz została zarejestrowana w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa przysługuje m.in:
tytuł „Honorowego Dawcy Krwi”;
zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew (W okresie ogłoszonego stanu epidemii, każdemu dawcy po donacji przysługują 2 dni wolne od pracy (w dniu donacji oraz dniu następnym).
ulga podatkowa – odliczenie wartości oddanej krwi od dochodu.
Każdej kobiecie, która oddała co najmniej 5 litrów krwi i każdemu mężczyźnie, który oddał co najmniej 6 litrów krwi oraz każdemu, kto oddał odpowiadającą tej objętości ilość innych składników krwi przysługuje dodatkowo:
tytuł i odznaka „Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi”;
uprawnienie do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach;
bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych i uzupełniających do wysokości limitu ceny.
Krwi ani żadnych produktów krwiopodobnych nie da się wyprodukować. Jedynym źródłem pochodzenia krwi jest ludzki organizm.
Opracowano na podstawie materiałów udostępnionych w ramach akcji Narodowego Funduszu Zdrowia – Środa z Profilaktyką
28 sierpnia 2024 – nieobecność lekarza w OZ Minoga
W dniu 28 sierpnia 2024 r. lek. Ewa Skalniak będzie nieobecna. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia prosimy o kontakt z Przychodnią Rejonową w Skale, ul. Słomnicka 69, tel. 12/389-00-00. Pobranie materiału do badań będzie odbywać się bez zmian. Za utrudnienia przepraszamy
Uwaga! W dniu 5 lipca 2024 r. Ośrodek Zdrowia w Minodze będzie nieczynny. W przypadku pogorszenia stanu zdrowia prosimy o kontakt z Przychodnią Rejonową w Skale, ul. Słomnicka 69, tel. 12/389-00-00 Za utrudnienia przepraszamy
informujemy, iż od 8 lipca 2024 r. ulegnie zmianie praca Ośrodka Zdrowia w Minodze – dr Ewa Skalniak będzie przyjmować pacjentów w środy, w godzinach 12.00 – 15.00. Rejestracja na wizyty i badania pod numerem telefonu: 12/389-90-07.
Szanowni Pacjenci informujemy, iż 1 lipca 2024 r. rozpoczynamy remont Ośrodka Zdrowia w Cianowicach. Prace obejmujące m.in. dobudowę szybu windowego, przebudowę klatki schodowej, wymianę instalacji oraz rearanżację gabinetów potrwają do 30 czerwca 2025roku.