27.05.2022

Choroby jamy ustnej to stany patologiczne wywołane różnymi czynnikami chorobotwórczymi, przejawiające się zmianami morfologicznymi, anatomicznymi i fizjologicznymi.  Najczęstsze choroby jamy ustnej to próchnica, zapalenie miazgi, zgorzel miazgi, ropnie i choroby przyzębia, zapalenia błony śluzowej, choroby dziąseł i nowotwory. Ponad 50% dzieci w wieku 3 lat ma próchnicę zębów. 60-90% dzieci w wieku szkolnym ma ubytki w zębach, u 15-20% dorosłych w wieku 35-44 lata występują choroby przyzębia (dziąseł), które prowadzą do utraty zębów. Ok. 30% osób w wieku 65-74 lata ma problem z częściową lub całkowitą bezzębnością.

Choroba przyzębia to stan zapalny niszczący dziąsła i tkanki otaczające korzenie zębów. Główną przyczyną chorób przyzębia jest nagromadzenie bakterii płytki nazębnej. Powstała płytka drażni dziąsła, powodując ich zaczerwienienie, uwrażliwienie, opuchnięcie oraz powstawanie ropni tkanek otaczających.

Próchnica zębów to proces prowadzący do rozpadu twardych tkanek zęba, a w konsekwencji do powstania ubytku. Próchnica atakuje zęby mleczne i stałe, bardzo szybko postępując, zwłaszcza u dzieci. W efekcie nieleczenia próchnicy dochodzi do stanów zapalnych miazgi, zgorzeli i powstawania ropni.

Czynniki rozwoju próchnicy:

• Obecność w jamie ustnej drobnoustrojów, które w wyniku metabolizmu węglowodanów wytwarzają   Kwasy wiążą i wypłukują pierwiastki istotne dla utrzymania zdrowych zębów (wapń, fosfor i fluor), w efekcie czego dochodzi do odwapnienia tkanek twardych zęba.
• Stany chorobowe wywołane przez drobnoustroje.
• Niewłaściwe nawyki żywieniowe (obecność cukrów prostych w spożywanym pokarmie).
• Złe nawyki higieniczne.

Na rozwój próchnicy wpływa także twardość zęba, jego budowa anatomiczna oraz ewentualne nieprawidłowości w ustawieniu zębów. Istotna jest również ilość wydzielanej śliny, gdyż ma ona działanie ochronne.

Nieleczona próchnica, choroby przyzębia i inne infekcje jamy ustnej mogą powodować wiele schorzeń w tym zakażenia krwi, choroby układu krążenia, a także uszkadzać różne organy. Mogą przyczynić się do wystąpienia zapalenia mięśnia sercowego, osierdzia, wsierdzia, zastawek serca, a także zawału. W wyniku zaburzeń odporności, namnażające się w jamie ustnej bakterie przenikając do układu krwionośnego wywołują zwiększoną agregację płytek krwi, a to może doprowadzić do powstawania skrzepów ze wszystkimi jej negatywnymi skutkami.

Naukowcy z Anglii i Nowej Zelandii twierdzą, że przed zawałem mięśnia sercowego i wylewem chroni… szorowanie zębów. Dobrym wskaźnikiem ogólnego stanu zdrowia, w tym serca, jest uzębienie. Wiele      badań wykazało,  że bakterie zaangażowane w rozwój próchnicy w jamie ustnej mogą przenikać do krwioobiegu i powodować podwyższenie poziomu białka C-reaktywnego – markera stanu zapalnego w naczyniach krwionośnych.

 

Higiena jamy ustnej

Staranne czyszczenie zębów to kluczowy czynnik sprzyjający ich zdrowiu. Celem jest niedopuszczenie do tworzenia się płytki nazębnej i/lub szybkie i dokładne jej usuwanie.

Do oczyszczania zębów niezbędne są następujące przybory: szczoteczka i pasta do zębów, nić dentystyczna, płyn do płukania jamy ustnej.

Elementy prawidłowego mycia zębów:

• szczotkowanie zębów zaczynaj od tyłu do przodu;
• ustawiaj szczoteczkę na zewnątrz zębów, pod kątem 45 stopni do dziąseł;
• zwracaj uwagę, aby szczoteczka dotykała zarówno zębów jak i dziąseł;
• szczotkuj delikatnymi ruchami okrężnymi na wszystkich powierzchniach;
• myj zęby co najmniej przez 2 minuty;
• pamiętają o czyszczeniu języka i ścianek jamy ustnej;
• oczyść za pomocą nici dentystycznej przestrzenie międzyzębowe i powierzchnie kontaktowe;
• płucz usta płynem do płukania.

 

Profilaktyka:

• Prawidłowe szczotkowanie zębów co najmniej 2 razy dziennie, najlepiej po każdym posiłku.
• Regularne wizyty u stomatologa (kontrola co 6 miesięcy, niezwłoczna interwencja w razie jakichkolwiek problemów).
• Wypracowanie zdrowych nawyków żywieniowych. Ograniczenie produktów o działaniu próchnicotwórczym: cukier, słodzone napoje, słodycze, ciasta, dżemy, kremy czekoladowe, soki. Spożywanie produktów, które bezpośrednio zapobiegają powstaniu próchnicy: mleko, niesłodzone przetwory mleczne, ryby, jaja.

Od marca 2017, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Skale prowadzi badania profilaktyczne dla dzieci ze wszystkich szkół podstawowych w Gminie Skała, w formie zorganizowanej, w ramach autorskiego programu „Zapobieganie próchnicy i wczesna diagnostyka wad zgryzu – profilaktyczna opieka stomatologiczna dla dzieci szkół podstawowych w Gminie Skała”

Rejestracja do Poradni Stomatologicznej w Skale: tel.: 12/389 00 52

Rejestracja do Poradni Stomatologicznej w Cianowicach: tel.: 12/389 10 13

Opracowano na podstawie materiałów udostępnionych w ramach akcji Narodowego Funduszu Zdrowia – Środa z Profilaktyką