lekarz trzymający zwinięty stetoskop

12.05.2021

Nowotwory przewodu pokarmowego stanowią 15-20% wszystkich nowotworów. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów zapada na nie rocznie ponad 31 tys. Polaków, ponad 25 tys. osób umiera, są najczęstszym rodzajem raka wśród mężczyzn, u kobiet są drugim co do częstości występowania. Ich 50% cechują złe rokowania.

Nowotwory układu pokarmowego to grupa zróżnicowanych jednostek chorobowych, zlokalizowanych w przewodzie pokarmowym. Zaliczamy do nich: raka przełyku, żołądka, trzustki, wątroby, pęcherzyka żółciowego, jelita cienkiego, okrężnicy oraz odbytnicy. Objawy alarmowe nowotworów przewodu pokarmowego są różne, w zależności od umiejscowienia i mogą być mało charakterystyczne. Łatwo je przeoczyć lub uznać za przejściowe niedomagania.

Do najgroźniejszych nowotworów układu pokarmowego zaliczamy:

  • raka trzustki – jest to wysoko śmiertelny nowotwór, który ze względu na niespecyficzne objawy diagnozowany jest zazwyczaj w zaawansowanym stadium. Pierwsze objawy są mało charakterystyczne, należą do nich: nudności, utrata apetytu, bóle brzucha, spadek masy ciała. Dopiero wyraźne symptomy, zwykle związane z przerzutami, takie jak żółtaczka czy bóle pleców, prowadzą do postawienia właściwej diagnozy;
  • raka wątroby – podobnie, jak w przypadku raka trzustki – głównym powodem wysokiej statystyki zgonów jest późne wykrycie nowotworu. Do najczęstszych objawów zaliczamy: żółtaczkę, ból w nadbrzuszu, wodobrzusze, spadek masy ciała, osłabienie;
  • raka żołądka – początkowe objawy są nieswoiste i obejmują ból brzucha, nudności, brak apetytu, chudnięcie, osłabienie, częste odbijania, smoliste stolce. Zaawansowane stadium daje wyraźne objawy: postępujące trudności w połykaniu, nasilony ból po jedzeniu, wyczuwalny guz, wodobrzusze;
  • raka przełyku – pierwszymi objawami związanymi z rozwojem choroby mogą być trudności i ból przy połykaniu, wymioty, spadek masy ciała, krwawienia z przewodu pokarmowego oraz nocne bóle.
  • rak jelita grubego – najczęstszy nowotwór układu pokarmowego, zwykle rozwija się powoli, we wczesnym stadium rozwoju może nie dawać żadnych niepokojących objawów. Są one częściowo zależne od lokalizacji procesu nowotworowego. Do najczęstszych należą powtarzające się krwawienia z odbytnicy, zmiana rytmu wypróżnień – pojawienie się i utrzymywanie niewyjaśnionej biegunki lub zaparcia, krew w stolcu, ból i skurcze brzucha, utrata masy ciała, anemia, osłabienie i brak apetytu.

 

Czynniki ryzyka:

  • Rak trzustki: przewlekłe zapalenie trzustki, spożywanie alkoholu, palenie papierosów, cukrzyca, otyłość, predyspozycje genetyczne.
  • Rak wątroby: marskość wątroby spowodowana nadużywaniem alkoholu, zakażeniami wirusami zapalenia wątroby typu B i typu C, cukrzyca, otyłość.
  • Rak żołądka: środowiskowe, nieprawidłowa dieta, otyłość, spożywanie alkoholu, palenie papierosów.
  • Rak przełyku: spożywanie alkoholu, palenie tytoniu, choroba refluksowa, otyłość, oparzenie chemiczne i fizyczne przełyku, infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.
  • Rak jelita grubego: otyłość, nieprawidłowa dieta, obecność w jelicie grubym gruczolaków, predyspozycje genetyczne, stany zapalne jelit, brak aktywności fizycznej, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, wiek powyżej 50 roku życia, występowanie choroby Leśniowskiego – Crohna.

 

Profilaktyka:

Zasadniczą rolę w redukcji ryzyka rozwoju nowotworów odgrywa profilaktyka pierwotna.

  • Odżywiaj się zdrowo, wybieraj produkty bogate w błonnik (owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, nasiona roślin strączkowych). Unikaj potraw, takich jak: czerwone mięso, produkty wysokoprzetworzone, sól, cukier, pokarmy wysokokaloryczne, smażone.
  • Rzuć palenie, ogranicz spożywanie alkoholu.
  • Utrzymuj prawidłową masę ciała (BMI = 18,5 – 24,9).
  • Uprawiaj regularnie, umiarkowaną aktywność fizyczną 150–300 minut tygodniowo.
  • Chroń się przed zakażeniami wirusowymi np. wirusem zapalenia wątroby typu C czy wirusem brodawczaka ludzkiego HPV.
  • Przeprowadź wywiad rodzinny, wiele nowotworów układu pokarmowego jest uwarunkowanych genetycznie.

W większości przypadków nowotwory przewodu pokarmowego wykrywane są zbyt późno, kiedy choroba ma postać zaawansowaną. Bardzo duże znaczenie mają badania przesiewowe. W ramach programu badań przesiewowych raka jelita grubego można wykonać bezpłatną kolonoskopię profilaktyczną. Program skierowany jest do osób w wieku 55 – 64 lat, które otrzymały imienne zaproszenie na badanie oraz do osób w wieku 20–65 lat, które nie otrzymały zaproszenia, ale znajdują się w grupie ryzyka. Szczegółowe   informacje    o    programie    znajdziesz   na    stronach: http://pbp.org.pl/  lub https://www.gov.pl/web/zdrowie/profilaktyka-raka-jelita-grubego

Przydatny link:  https://diety.nfz.gov.pl

Uwaga! Nie bagatelizuj żadnych nietypowych objawów! Boli Cię brzuch? Chudniesz? Żółknie Ci skóra? Masz biegunkę lub zaparcia? NATYCHMIAST ZGŁOŚ SIĘ DO LEKARZA!

 

Opracowano na podstawie materiałów udostępnionych w ramach akcji Narodowego Funduszu Zdrowia – Środa z Profilaktyką

Aktualności

zobacz więcej aktualności
kobieta trzyma przy piersi różową wstążeczkę - symbol walki z nowotworem piersi 24.10.2023 r. – badania mammograficzne

24.09.2023

24.10.2023 r. – badania mammograficzne

Szanowni pacjenci, SPZOZ w Skale informuje, że w dniu 24.10.2022r. w Przychodni Rejonowej w Skale odbędą się badania profilaktyczne dla mieszkańców powiatu krakowskiego. Rejestracja pod numerami telefonów podanymi na plakatach.

czytaj dalej o 24.10.2023 r. – badania mammograficzne
zdjęcie przedstawia lekarza siedzącego przy biurku, jedną ręką pisze na komputerze, w drugiej trzyma długopis i wypełnia ankietę Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice

31.07.2023

Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice

Szanowni Pacjenci SPZOZ w Skale, uprzejmie informujemy, iż z dniem 31 lipca 2023r. kończy pracę w Ośrodku Zdrowia w Cianowicach Pani Doktor Anna Bednarz-Sułowska. Ośrodek Zdrowia w Cianowicach będzie miał nowego lekarza – Panią Doktor Lucynę Trelę-Muchę, która dotychczas pracowała w naszej Przychodni Rejonowej w Skale. Przez 2 miesiące dodatkowym lekarzem będzie także Pani Doktor […]

czytaj dalej o Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice
żółty trójkąt z czarnym wykrzyknikiem w środku Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30

19.07.2023

Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30

Szanowni Państwo, Informujemy, iż ze względu na planowaną przez TAURON przerwę w dostawie prądu, w dniu 20.07.2023 r. w godzinach 05.00 – 07.30 nie będzie możliwości kontaktu telefonicznego z Przychodnią Rejonową w Skale. Za utrudnienia przepraszamy.

czytaj dalej o Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30
Plakat reklamujący informator pt. nawigator pacjenta. Zostały w nim zebrane wszystkie informacje, które mogą być przydatne dla pacjentów. W dalszej części artykułu znajduje się link przenoszący do informatora Nawigator pacjenta

18.07.2023

Nawigator pacjenta

Szanowni Państwo, informujemy, że TUTAJ znajduje się pełna treść Nawigatora Pacjenta

czytaj dalej o Nawigator pacjenta