obrazek pokazuje różnice w budowie kości osoby zdrowej i osoby chorej na osteoporozę

09.06.2021

Ponad 200 milionów osób na całym świecie dotkniętych jest osteoporozą, w Polsce na osteoporozę choruje ok. 2,8 mln osób, połowa zachorowań dotyczy osób w wieku 75-84 lata. Powoduje prawie 90% złamań nasady bliższej kości udowej oraz trzonów kręgów u kobiet i 70% u mężczyzn.

Osteoporoza to choroba cywilizacyjna, charakteryzująca się zmniejszeniem i osłabieniem struktury mineralnej kości, a w rezultacie zwiększoną podatnością na złamania. Częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.

Wyróżniamy dwa rodzaje osteoporozy:

  • pierwotna – występuje najczęściej, jest konsekwencją starzenia się układu szkieletowego. Rozwija się u kobiet po menopauzie oraz u mężczyzn w podeszłym wieku. Utrata gęstości mineralnej kości jest nieuchronnym procesem związanym z wiekiem.
  • wtórna – jest wynikiem współistnienia innych chorób lub stosowania niektórych leków, może pojawić się w każdym wieku.

 

Czynniki ryzyka:

  • wiek;
  • niska masa kostna;
  • niska masa ciała;
  • przebyte złamanie bez istotnego urazu;
  • przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami obecnie lub w przeszłości;
  • palenie papierosów i picie alkoholu;
  • reumatoidalne zapalenie stawów;
  • nieodpowiednia dieta, uboga w wapń i witaminę D;
  • mała aktywność fizyczna;
  • niedostateczna ekspozycja na światło słoneczne;

 

Densytometia jest to badanie gęstości mineralnej kości (BMD). Jest bezpieczne i nie wymaga żadnego przygotowania. Badanie przeprowadza się zazwyczaj w odniesieniu do kości, które najczęściej ulegają złamaniu w przebiegu osteoporozy (szyjka kości udowej, odcinek lędźwiowy kręgosłupa, kości przedramienia, kości nadgarstka).

Profilaktyka:

Dieta:

Korzystne dla kości:

  • mleko i produkty mleczne: kefir, jogurt sery twarogowe, żółte, feta – o obniżonej zawartości tłuszczu;
  • owoce świeże i suszone (wszystkie);
  • warzywa świeże i gotowane (zwłaszcza liściaste) sałata, rukola, jarmuż, brokuły, kapusta, kalafior, brukselka, kiełki, groszek zielony, nasiona roślin strączkowych. Warzywa warto jadać w postaci surówek z dodatkiem oleju rzepakowego lub oliwy;
  • tłuste ryby morskie (łosoś, sardynki, makrela, śledź, szprotki, turbot, flądra) – świeże, mrożone, wędzone o małej zawartości soli;
  • pieczywo razowe (graham, żytnie, orkiszowe, wieloziarniste) oraz kasze (gryczana, jaglana, jęczmienna), ryż i makarony pełnoziarniste.

 

Niekorzystne dla kości:

  • przetwory mięsne (wędliny) konserwowane fosforanami, a także słone wędliny;
  • szczawiany zawarte m.in. w szczawiu, szpinaku, rabarbarze i botwinie;
  • nadmierne spożycie tłuszczów zwierzęcych – zwiększają wydalanie wapnia z organizmu i obniżają jego przyswajanie z przewodu pokarmowego.

 

Ruch:

Regularna aktywność fizyczna jest niezbędna dla utrzymania kości w zdrowiu. Powinniśmy poświęcić na nią co najmniej 30-60 minut dziennie w zależności od wieku. Zalecany przez ekspertów WHO program aktywności fizycznej seniorów, w którym bierze się pod uwagę ryzyko osteoporozy w tym wieku, powinien zawierać trzy elementy:

  • ćwiczenia wytrzymałościowe – marsz, marszobieg, jazda na rowerze, nordic walking z intensywnością odpowiednią do stanu zdrowia i sprawności ogólnej ćwiczących;
  • ćwiczenia siłowe – angażujące najważniejsze grupy mięśniowe tj.: brzucha, pleców, nóg i ramion;
  • ćwiczenia rozciągające, równoważne i koordynacyjne;

Dobrze zaplanowany trening zmniejsza ryzyko złamań kości. Mocne mięśnie stabilizują znacznie postawę ciała i eliminują ryzyko upadku, a tym samym złamań osteoporotycznych.

 

Dla kobiet, szczególnie zagrożonych osteoporozą, opracowany został Program Koordynacji Profilaktyki Złamań Osteoporotycznych.

Skierowany jest do kobiet:

  • w wieku 50–70 lat;
  • nie leczących się na osteoporozę;
  • u których wcześniej nie została zdiagnozowana choroba.

Szczegółowe informacje o programie oraz  ośrodkach  realizujących badania znajdziesz na stronie:

https://pacjent.gov.pl/programy-profilaktyczne/profilaktyka-osteoporozy

Gdzie szukać poradni leczenia osteoporozy:

https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/PrzychodnieSpecjalistyczne

 

Opracowano na podstawie materiałów udostępnionych w ramach akcji Narodowego Funduszu Zdrowia – Środa z Profilaktyką

Aktualności

zobacz więcej aktualności
Zdjęcie przedstawia mężczyznę w trakcie wykonywania badania tomografem komputerowym Profilaktyka udaru mózgu

25.10.2023

Profilaktyka udaru mózgu

Profilaktyka udaru mózgu Udar mózgu charakteryzuje się nagłym wystąpieniem zaburzeń czynności mózgu, które są spowodowane niedrożnością lub pęknięciem naczynia tętniczego w mózgu. Każdego roku w Polsce odnotowuje się około 70 tys. udarów. Oznacza to, że co 8 minut ktoś doznaje udaru!

czytaj dalej o Profilaktyka udaru mózgu
kobieta trzyma przy piersi różową wstążeczkę - symbol walki z nowotworem piersi 24.10.2023 r. – badania mammograficzne

24.09.2023

24.10.2023 r. – badania mammograficzne

Szanowni pacjenci, SPZOZ w Skale informuje, że w dniu 24.10.2022r. w Przychodni Rejonowej w Skale odbędą się badania profilaktyczne dla mieszkańców powiatu krakowskiego. Rejestracja pod numerami telefonów podanymi na plakatach.

czytaj dalej o 24.10.2023 r. – badania mammograficzne
zdjęcie przedstawia lekarza siedzącego przy biurku, jedną ręką pisze na komputerze, w drugiej trzyma długopis i wypełnia ankietę Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice

31.07.2023

Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice

Szanowni Pacjenci SPZOZ w Skale, uprzejmie informujemy, iż z dniem 31 lipca 2023r. kończy pracę w Ośrodku Zdrowia w Cianowicach Pani Doktor Anna Bednarz-Sułowska. Ośrodek Zdrowia w Cianowicach będzie miał nowego lekarza – Panią Doktor Lucynę Trelę-Muchę, która dotychczas pracowała w naszej Przychodni Rejonowej w Skale. Przez 2 miesiące dodatkowym lekarzem będzie także Pani Doktor […]

czytaj dalej o Zmiana harmonogramu pracy lekarzy POZ – Cianowice
żółty trójkąt z czarnym wykrzyknikiem w środku Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30

19.07.2023

Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30

Szanowni Państwo, Informujemy, iż ze względu na planowaną przez TAURON przerwę w dostawie prądu, w dniu 20.07.2023 r. w godzinach 05.00 – 07.30 nie będzie możliwości kontaktu telefonicznego z Przychodnią Rejonową w Skale. Za utrudnienia przepraszamy.

czytaj dalej o Brak możliwości kontaktu telefonicznego w dniu 20.07.2023 w godzinach 05.00 – 07.30